วิธีเพาะเมล็ดผักหวานป่าให้งอกไว ปลูกสร้างรายได้งามๆเก็บขายตลอดปี

การเตรียมวัสดุเพาะ

วัสดุที่ใช้เพาะกล้าเมล็ดต่อหรือใช้เพาะชำ ควรเตรียมด้วยการนำดินมาผสมกับปุ๋ ย ค อ ก หรือวัสดุอินทรีย์ อาทิ แกลบดำ และขุ๋ยมะพร้าว โดยใช้อัตราส่วนดินกับ ปุ๋ ย ค อ ก และวัสดุอื่นๆที่ 1:2:1 คลุก และหมักไว้ 7 วัน จากนั้น บรรจุใส่ถุงเพาะขนาด 4×4 นิ้ว เตรียมไว้สำหรับย้ายกล้าเพาะ

ส่วนการเพาะเมล็ดจะใช้ทรายผสมกับ ปุ๋ ย ค อ ก อัตราส่วน 2:1 ซึ่งเตรียมเป็นแปลงเพาะขนาดเล็ก กว้าง 1 เมตร ย า ว 2 เมตร ซึ่งอาจใช้วิธีวางอิฐล้อมเป็นสี่เหลี่ยม แล้วแต่ปริมาณการเพาะ โดยนำทรายที่ผสมกับ ปุ๋ ย ค อ กมาเกลี่ยใส่แปลงเพาะ สูงประมาณ 2-3 นิ้ว

การเพาะเมล็ด

เมล็ดที่ใช้เพาะจะต้องเป็นเมล็ดที่สุกจัด ผลมีสีเหลืองเข้ม หรือ เป็นเมล็ดที่ร่วงจากต้นแล้ว และเมื่อเก็บเมล็ดมาแล้วให้นำเมล็ดใส่ถุงพลาสติก แล้วนำเข้าตู้เย็นพักไว้ก่อน 1-2 เดือน แต่ไม่ควรมากกว่า 2 เดือน แล้วค่อยนำมาเพาะเมล็ด เพราะการเก็บเมล็ดจะเป็นการพักตัวของเมล็ด ทำให้อัตราการงอกเพิ่มขึ้น

การเตรียมเมล็ดก่อนเพาะให้นำผลมาแกะลอกเปลือก และเ นื้ อออกจนเหลือเมล็ด จากนั้น นำไปตากแห้ง 3-5 วัน ก่อนใช้กระดาษทรายหรือหินทรายขัดเปลือกเมล็ดให้บาง แต่ระวังอย่าขัดจนถึงเ นื้ อเมล็ดด้านใน จากนั้น นำเมล็ดมาแช่น้ำนาน 1 คืน หลังจากนั้น นำเมล็ดปักลงแปลงเพาะที่เรียมไว้ แล้วเกลี่ยดินให้คลุมเมล็ด

ก่อนจะรดน้ำให้ชุ่ม หลังจากนั้น รดน้ำทุกวัน วันละ 1-2 ครั้ง ซึ่งใช้เวลาประมาณ 30-40 วัน เมล็ดจะแตกหน่อให้เห็น จากนั้น ขุดเมล็ดลงเพาะต่อในถุงเพาะชำ หรือให้ขุดเมล็ดหลังเพาะแล้วประมาณ 20-25 วัน ซึ่งเป็นระยะที่เมล็ดแทงรากออกแล้ว

-ทั้งนี้ อาจเพาะเมล็ดลงในถุงเพาะชำได้โดยตรงก็ได้ โดยไม่ต้องมาเพาะในแปลงเพาะก่อน แต่วิธีนี้อาจทำให้ให้เสียถุงเพาะเปล่า เพราะบางเมล็ดไม่มีการงอก แต่หากใช้วิธีเพาะเมล็ดในแปลงก่อนจะช่วยให้สามารถเลือกเมล็ดที่งอกมาเพาะในถุงเพาะได้ทั้งหมด และสามารถเลือกเฉพาะเมล็ดที่งอกโดยสมบูรณ์ได้

การดูแลต้นกล้า

หลังจากย้ายเมล็ดมาเพาะในถุงเพาะแล้วหรือเมล็ดงอกในถุงเพาะแล้ว ให้รดน้ำเป็นประจำ อย่างน้อยวันละ 1 ครั้ง ซึ่งเมื่อผ่านไปประมาณ 2-3 เดือน กล้าผักหวานป่าจะสูงได้ประมาณ 5-12 เซนติเมตร และหลังจากช่วงนี้แล้วต้นจะเติบโตได้ช้า ซึ่งอายุกล้าประมาณ 3-4 เดือน ก็สามารถย้ายลงแปลงปลูกได้

การเตรียมแปลง และหลุมปลูก

สำหรับการปลูกผักหวานป่าในแปลงแบบปลูกแซมกับไม้อื่น ควรไ ถพื้นที่ว่างในแปลงไว้ก่อน 5-7 วัน พร้อมกำจั ด วัชพื ชออกให้หมด ส่วนการปลูกในแปลงเดี่ยวให้ไถพรวนดินก่อนเช่นกัน

ให้ขุดหลุมปลูกขนาดกว้าง และลึก ประมาณ 50 เซนติเมตร ระยะห่างระหว่างหลุม และแถวที่ 2×2 เมตร จะได้ 400 ต้น/ไร่ หรือ 1.5×3 เมตร จะได้ประมาณ 356 ต้น/ไร่ หรือ 3×3 เมตร จะได้ประมาณ 267 ต้น/ไร่ แล้วตากหลุมไว้ 5-7 วัน จากนั้น นำ ปุ๋ ย ค อ ก โรยก้นหลุม 3-5 กำมือ ร่วมกับปุ๋ ยสูตร 15-15-15 ปริมาณ 1 กำมือ พร้อมคลุกผสมให้เข้ากัน

วิธีการปลูก

การปลูกผักหวานป่าควรลงแปลงปลูกในต้นฤดูฝนประมาณเดือนพฤษภาคม-มิถุนายน โดยกล้าผักหวานป่าที่ใช้ปลูกจะต้องมีอายุประมาณ 3-4 เดือน หรือต้นสูงประมาณ 15-25 เซนติเมตร ก่อนปลูกให้ฉีกถุงเพาะออก แล้วนำต้นกล้าลงหลุม พร้อมกลบดินให้สูงเหนือพื้นประมาณ 5 เซนติเมตร ก่อนรดน้ำให้ชุ่ม

การให้น้ำ
ผักหวานป่าหากปลูกตั้งแต่ต้นฤดูฝนจะไม่จำเป็นต้องให้น้ำ เพียงปล่อยให้เติบโตตามธรรมชาติก็สามารถตั้งต้นได้ แต่หากถึงหน้าแล้ง ควรรดน้ำอย่างน้อย 2 ครั้ง/อาทิตย์ จนกว่าจะถึงหน้าฝนค่อยปล่อยตามธรรมชาติ

การใส่ปุ๋ ย

หลังจากการปลูกแล้ว เกษตรมักปล่อยให้เติบโตตามธรรมชาติ จนกว่าต้นจะมีอายุประมาณ 2 ปี หรือประมาณ 1 ปี ครึ่ง หรือบางพื้นที่ใช้เวลาประมาณ 3 ปี ค่อย ตั ดแต่งกิ่งเพื่อบังคับให้แตกยอด ซึ่งขึ้นอยู่กับต้นกล้าที่ปลูก หากเป็นกล้าตอนกิ่งจะเร็วกว่ากล้าเพาะเมล็ด การใส่ปุ๋ ยใน 1-2 ปีแรก จะให้ประมาณ 2 ครั้ง ด้วยปุ๋ ย ค อ กประมาณ 1 ถังเล็ก/ต้น กับปุ๋ ยสูตร 15-15-15 ประมาณ 1 กำมือ/ต้น และหลังจากปีที่ 2 ที่เริ่มบังคับให้แตกยอดจะเริ่มให้อีกครั้ง และหลังเก็บยอดอีก 1 ครั้ง